Υπολειτουργούν ή έχουν αναστείλει την κατασκευαστική δραστηριότητα και φυτοζωούν, λόγω αδυναμίας είσπραξης των οφειλομένων από εκτελεσμένες εργασίες, καθώς και από έλλειψη νέων δημοπρατήσεων, εκατοντάδες εργοληπτικές κατασκευαστικές επιχειρήσεις δημόσιων έργων στην Κεντρική Μακεδονία, ενώ οι τράπεζες αρνούνται να τους χορηγήσουν την απαιτούμενη ρευστότητα με αποτέλεσμα εξαθλίωση, σωρεία επίσημων ή ανεπίσημων πτωχεύσεων, σωρεία αιτήσεων για υπαγωγή στο «άρθρο 99», μαζικές απολύσεις εργαζομένων και φαινόμενα κατάρρευσης τύπου «ντόμινο», που συμπαρασύρουν υπεργολάβους, προμηθευτές, επιστημονικούς συνεργάτες και εργαζομένους.
Η άτυπη στάση πληρωμών του Δημοσίου
Συγκεκριμένα τα περισσότερα χρηματοδοτικά προγράμματα, μικρομεσαίων έργων, έχουν σταματήσει την εκταμίευση χρημάτων, για την αποπληρωμή εκτελεσμένων εργασιών, από το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο του περασμένου έτους, ενώ στα έργα των ΟΤΑ, οι καθυστερήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες και κατά περίπτωση φθάνουν τα 5 και 6 έτη.
Ο «Θησέας», πρόγραμμα χρηματοδότησης έργων ΟΤΑ, έχει σταματήσει να εξοφλεί από Ιούνιο 2010,
Η ΣΑΤΑ (Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης), που χρηματοδοτεί επίσης έργα ΟΤΑ, εκταμιεύθηκε το 2010 «κουτσουρεμένη» κατά 40% περίπου,
Η χρηματοδότηση της πρ. Νομαρχίας Θεσσαλονίκης ήταν και παραμένει στο 10% σε σχέση με το 2009 (σύμφωνα με τον πρ. Νομάρχη Θεσ/νίκης 2.000.000€ έναντι 20.000.000€) και τελεί σε αδυναμία πληρωμής των έργων.
Το πρόγραμμα «σχολικής στέγης» έχει επίσης διακόψει τις εκταμιεύσεις, σχεδόν όλο το 2010.
Ο Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ) έχει σταματήσει να πληρώνει από το 1ο τρίμηνο του περασμένου έτους.
Η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού (ΓΓΑ) έχει επίσης αναστείλει τις πληρωμές σχεδόν όλο το 2010,
Τα έργα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας που χρηματοδοτούνται από ΣΑΕ (κωδικούς) του ΥΠΟΜΕΔΙ, επίσης είναι απλήρωτα από αρχάς του περασμένου έτους,
Τα έργα διάφορων Υπουργείων, όπως υγείας, αγροτικής ανάπτυξης κλπ, υποχρηματοδοτούνται επίσης από αρχάς του περασμένου έτους,
Τα έργα των ΟΤΑ που χρηματοδοτούνται από ίδιους πόρους, είναι απλήρωτα άνω του έτους και κατά περίπτωση οι οφειλές ανάγονται 5 και 6 έτη πίσω.
Φωτεινές εξαιρέσεις έργων που χρηματοδοτούνται, αποτελούν:
Μικρό τμήμα των έργων του ΕΣΠΑ, που είναι ούτως ή άλλως ελάχιστα,
Τα έργα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας που χρηματοδοτούνται από ΣΑΕ (κωδικούς) του ΠΔΕ (Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων),
Και τρείς – τέσσερεις ΟΤΑ, που έχουν την τύχη να έχουν δικά τους αυξημένα έσοδα, ή αυξημένο αποθεματικό, (όπως πχ της Καλαμαριάς, Θέρμης, Συκεών κλπ.).
Στατιστικά θα μπορούσε να πεί κανείς ότι το πολύ το 5% των έργων έχουν «ικανοποιητική» χρηματοδότηση, ώστε να εξελίσσονται ομαλά. Ενώ οι δημοπρατήσεις νέων έργων εντός του τρέχοντος έτους 2011 είναι μηδενικές και προοιωνίζουν ζοφερό μέλλον.
Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι, οι ανάδοχοι διακόπτουν τις εργασίες, λόγω ανεξόφλητων απαιτήσεων, στρέφονται δικαστικά κατά των Φορέων για είσπραξη των οφειλομένων και καταφεύγουν στις τράπεζες για να «προεξοφλήσουν» τις απαιτήσεις τους, ώστε να αποκτήσουν την ελάχιστη απαιτούμενη ρευστότητα για να αντιμετωπίσουν τις υποχρεώσεις τους.
Η απαράδεκτη στάση του τραπεζικού συστήματος
Εκεί συνεχίζεται το θέατρο του παραλόγου, όπου οι τράπεζες που λειτουργούν χάρη στις εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου, αρνούνται να χρηματοδοτήσουν («προεξοφλήσουν») τις υποχρεώσεις του Δημοσίου, θεωρώντας τις απαιτήσεις από το Κράτος ούτε λίγο ούτε πολύ … επισφαλείς!! (εν ολίγοις ότι δεν θα πληρωθούν ποτέ!!!) και απαιτούν από τον ανάδοχο, επιπρόσθετες εξασφαλίσεις (πχ προσημειώσεις ακινήτων) και μάλιστα σε εξευτελιστικές αποτιμήσεις.
Το κράτος «μπαταχτσής» και «φοροφυγάς»
Ο «τυχερός» ανάδοχος προκειμένου να φθάσει σε αυτό το σημείο, έχει εκδώσει προ πολλού το απαραίτητο Τιμολόγιο Έργου (για τις πιστοποιημένες εργασίες), έχει πληρώσει στο Κράτος την προκαταβολή φόρου και τις διάφορες κρατήσεις (περίπου 4%), επίσης έχει πληρώσει τον ΦΠΑ (23%), τις υποχρεώσεις του για τα οικοδομικά ένσημα προς το ΙΚΑ (περίπου 9%), ενώ αν έχει την ατυχία να του οφείλονται από παρελθόντα έτη, έχει ήδη πληρώσει στο Ελληνικό Κράτος τον φόρο που του αναλογεί (περίπου 3%), εφόσον είχε «υψηλά» κέρδη την έκτακτη εισφορά, καθώς και το χαράτσι της περαίωσης (περίπου 1%). Δηλαδή ΕΧΟΥΜΕ ΠΡΟΠΛΗΡΩΣΕΙ ΗΔΗ 40% κατ’ ελάχιστον, στο κράτος από αυτά που μας χρωστάει !!! (Αυτονόητο είναι ότι πρέπει να έχει ξεπληρώσει προ πολλού τους εργαζόμενους στο έργο, τους προμηθευτές και υπεργολάβους του).
Εδώ συνεχίζεται το θέατρο του παραλόγου, όπου το κράτος που δεν μας έχει πληρώσει ούτε το ΦΠΑ των οφειλομένων, θεωρεί ότι ο εξαθλιωμένος συνάδελφος που αδυνατεί να αποδώσει το ΦΠΑ που ΔΕΝ εισέπραξε, διαπράττει «αδίκημα υπεξαίρεσης» με πολύ σοβαρές συνέπειες.
Όλα αυτά μπορούν να συμβαίνουν μόνο σε τρελοκομείο και όχι σε ευνομούμενο Ευρωπαϊκό κράτος.
Οι παράλογες εκπτώσεις
Την ίδια ώρα οι συνάδελφοι, έχουν επιδοθεί σε αγώνα επιβίωσης, προσπαθώντας να αναλάβουν κάποιο έργο, προσφέροντας εκπτώσεις πέραν της ανθρώπινης λογικής. Οι εκπτώσεις έχουν φθάσει στο μεσοδιάστημα στο ασύλληπτο ύψος του 77% (ο μέσος όρος βρίσκεται αυτή τη στιγμή περίπου στο 50% - 55%) και αν συνεχισθεί αυτή η κατάσταση θα δούμε χειρότερα. Προφανώς είναι αδύνατον να κατασκευασθεί έργο, με αυτές τις εκπτώσεις και οι προσφέροντες απλά προσπαθούν να μεταθέσουν τον χρόνο της καταστροφής τους.
Ευϋπόληπτοι κατασκευαστές εργολήπτες, έχουν μετατραπεί από την μία μέρα στην άλλη σε αφερέγγυους επιχειρηματίες, επιταγές σφραγίζονται, εργαζόμενοι προχωρούν σε καταγγελίες και οι τράπεζες τους αρνούνται την χρηματοδότηση.
Ήδη από τα 1.700 εγγεγραμμένα μέλη του Συνδέσμου μας, το 60% (περίπου 1.000), δεν πληρώνουν καν την συνδρομή τους, ενώ από τους περίπου 700 υπόλοιπους το 95% υπολειτουργεί και δεν έχει κατασκευαστική δραστηριότητα, λόγω έλλειψης αντικειμένου και ρευστότητας.
Οι Ανώνυμες Τεχνικές Εταιρίες
Ιδιαίτερα προβλήματα αντιμετωπίζουν οι Ανώνυμες Τεχνικές Εταιρίες, μέλη του Συνδέσμου, οι οποίες έχουν και τα υψηλότερα λειτουργικά έξοδα (πολυάριθμο επιστημονικό και εργατοτεχνικό προσωπικό, εγκαταστάσεις, μηχανήματα κλπ). Ο καταστροφικός και ολιγοπωλειακός Ν2940/2001 (γνωστός ως νόμος Λαλιώτη, περί αναγκαστικής συγχωνεύσεως των εργοληπτικών εταιριών), έχει οδηγήσει τις Ανώνυμες Εταιρίες σε ένα κυνήγι τζίρου, προκειμένου να κρατήσουν το πτυχίο τους, που τις οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή.
Ήδη οι περισσότερες «μεγάλες» Τεχνικές Εταιρίες της Βόρειας Ελλάδας, έχουν πτωχεύσει (βλ. Θεμελιοδομή, Αφοι Μεσοχωρίτη, Μεσάϊκος κ.α.), ενώ οι εναπομείνασες χαροπαλεύουν, ακροβατώντας σε τεντωμένο σχοινί και ενώ τα μεγαλύτερα δημόσια έργα της Περιφέρειας, έχουν γίνει αποκλειστικό προνόμιο τριών αθηναϊκών ολιγοπωλειακών ομίλων.
Το 20% των Ανωνύμων Τεχνικών Εταιριών έχουν βάλλει λουκέτο από το 2004 έως το 2010, ενώ εντός του 2011 οι αιτήσεις για υπαγωγή στο «άρθρο 99» πέφτουν ως γνωστόν βροχή και αναμένεται ΧΙΟΝΟΣΤΙΒΑΔΑ ΠΤΩΧΕΥΣΕΩΝ και ΛΟΥΚΕΤΩΝ.
Τα ελάχιστα που μπορεί να πράξει η Πολιτεία, άμεσα, για τις κατασκευαστικές επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους σε αυτές είναι:
Ο Υπουργός Οικονομικών, Κος Παπακωνσταντίνου, πρέπει να πάψει να αντιμετωπίζει το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων σαν μία επιπλέον ενοχλητική κρατική δαπάνη. Το ΠΔΕ είναι αναπτυξιακό εργαλείο, συγκρατεί την ανεργία και δημιουργεί ανάπτυξη.
1. Το έστω περικεκομμένο ΠΔΕ πρέπει να χρηματοδοτηθεί άμεσα, (Θησέας, ΟΤΑ, Σχολική Στέγη, ΟΣΚ, Υπουργεία κλπ) ώστε να ανακοπεί η κατάρρευση του κλάδου των κατασκευών, η πτώχευση χιλιάδων επιχειρήσεων και η μαζική ανεργία των εργαζομένων στις κατασκευές.
2. Να επιταχυνθεί το «ΕΣΠΑ», με κέντρο βάρους μικρομεσαία έργα της Περιφέρειας.
3. Οι υποχρεώσεις των αναδόχων προς το Δημόσιο (εφορία, ΙΚΑ, κλπ), πρέπει να συμψηφισθούν ΑΜΕΣΑ με τις ανεξόφλητες απαιτήσεις από εκτελεσμένες εργασίες του στενού και ευρύτερου Δημοσίου (ΟΤΑ, ΑΕ, ΙΚΑ κλπ).
4. Η έκδοση του «Τιμολογίου Έργου», για τις εκτελεσμένες – πιστοποιημένες εργασίες, πρέπει να γίνεται κατά το χρόνο είσπραξης και όχι προγενέστερα, όπως τώρα, ώστε να μην καλούνται οι ανάδοχοι να προπληρώνουν ΦΠΑ, φόρους και περαιώσεις για μη εισπραχθέντα ποσά.
Ο Υπουργός Ανάπτυξης, Κος Χρυσοχοίδης, πρέπει να επιβληθεί στις τράπεζες ώστε να προεξοφλούνται οι ανεξόφλητοι λογαριασμοί από έργα του Δημοσίου, χωρίς άλλη πρόσθετη εγγύηση, ώστε να εξασφαλισθεί η ελάχιστη απαιτούμενη ρευστότητα των επιχειρήσεων. Είναι απίστευτο οι τράπεζες να θεωρούν τον εγγυητή τους, δηλαδή το δημόσιο, αφερέγγυο, και να απαιτούν άλλες «τοκογλυφικές» εξασφαλίσεις.
Ο Υπουργός ΥΠΟΜΕΔΙ, Κος Ρέππας, πρέπει να κλείσει τα αυτιά του στις σειρήνες των κατασκευαστικών μεγαλοεργολαβικών ολιγοπωλίων που επιζητούν με το νέο νόμο πλαίσιο για τα δημόσια έργα, την κεφαλή των μικρομεσαίων «επί πίνακι». Με το νέο νομοσχέδιο για τα δημόσια έργα πρέπει να προβλεφθούν άμεσα:
1. Άμεση αναστολή του καταστροφικού και ολιγοπωλειακού Ν2940/2001 (γνωστού ως νόμου Λαλιώτη, περί αναγκαστικής συγχωνεύσεως των εργοληπτικών εταιριών), που δημιούργησε και τρέφει τα ολιγοπώλια και τις θυγατρικές τους, εις βάρος όλων των υπολοίπων κατασκευαστικών επιχειρήσεων.
2. Άμεση κατάργηση των «πρόσθετων εγγυήσεων Σουφλιά», που κατέστρεψαν τις τεχνικές επιχειρήσεις και τις κατέστησαν έρμαια των «τοκογλύφων» και εφαρμογή «πλαφόν εγγυήσεων καλής εκτέλεσης», για να περιορισθούν, αύριο κιόλας οι εκπτώσεις, ώστε να προστατευθεί το κοινωνικό σύνολο από κακότεχνα και ημιτελή έργα, αλλά και οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι από την κατάρρευση.
3. Άμεση κατοχύρωση της «πιστοποιημένης υπεργολαβίας», ώστε να απασχολούνται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της περιφέρειας στα μεγαλύτερα έργα.
4. Άμεση επανασύσταση του «ΥΠΕΧΩΔΕ» Υπουργείου Δημοσίων Έργων, ΟΧΙ στην σύσταση δήθεν «ανεξάρτητων» αρχών που προοιωνίζουν την διάλυση του Κράτους και την ιδιωτικοποίηση του Δημόσιου Έργου.
Αυτά είναι τα ελάχιστα που πρέπει να κάνει η Ελληνική Πολιτεία «αύριο», προκειμένου να σταματήσει η κατάρρευση του κλάδου των κατασκευών, που έχει χαρακτηρισθεί ως η «ατμομηχανή» της οικονομίας, που έχει φθάσει να συμμετέχει στο ΑΕΠ με το «ντροπιαστικό» 3,6% (έναντι 8,3% το 2001), που χάνει όγκο εργασιών με ρυθμό 25% κατ’ έτος, και που οι θέσεις εργασίας μειώνονται με ρυθμό 34.000 ανά έτος (ΕΛΣΤΑΤ), ενώ οι υποχρεώσεις των κατασκευαστικών επιχειρήσεων έχουν φθάσει στο αστρονομικό ποσό των 6,5 δισ. Ευρώ.
SOS Κε Πρωθυπουργέ και κκ Υπουργοί,
Δεν «τα φάγαμε μαζί»,
είμαστε αυτοαπασχολούμενοι μηχανικοί – κατασκευαστές και πτωχεύουμε επειδή το κράτος δεν πληρώνει – δεν πληρώνει,
μαζί μας εξαθλιώνονται χιλιάδες εργαζόμενοι,
ΚΑΝΤΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΚΑΤΙ
