Του Γιώργου Κύρτσου
Το αποτέλεσμα των εκλογών της 6ης Μαΐου σήμανε το τέλος του δικομματισμού.
Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ έχασαν, σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του 2009, 3,3 εκατομμύρια ψήφους (2,2 εκατομμύρια το ΠΑΣΟΚ και 1,1 εκατομμύρια η ΝΔ) και είδαν το συνολικό εκλογικό ποσοστό τους να περιορίζεται από 77% σε 32%
Υποτίθεται ότι τα επιτελεία των δύο πρώην μεγάλων κομμάτων θα επιχειρήσουν την εκλογική σταθεροποίηση ή και την ανάκαμψη τους προβάλλοντας την εικόνα «δυνάμεων ευθύνης» που μπορούν να εγγυηθούν την παραμονή της χώρας στο ευρώ και τη μελλοντική οικονομική και κοινωνική της ανάπτυξη.
Η εκδίκηση των νέων
Ο πολιτικός σχεδιασμός του κ. Σαμαρά και του κ. Βενιζέλου απειλείται από την... εκδίκηση των νέων. Το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες απώλειες στους ψηφοφόρους από 18 έως 45 ετών και σε αυτές τις εξαιρετικά δυναμικές ηλικίες εμφανίζουν πλέον την εικόνα μικρομεσαίων πολιτικών δυνάμεων.
Απότομη επιδείνωση
Η εξέλιξη αυτή, η οποία είναι κατά την άποψή μας στρατηγικής σημασίας, πρέπει να αποδοθεί στην απότομη αλλαγή του οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου. Μέχρι το 2008 ο δικομματισμός εξασφάλιζε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο την οικονομική και κοινωνική προοπτική των νέων.
Υπήρχαν βέβαια ένα σωρό στρεβλώσεις του συστήματος, από τα υποβαθμισμένα πτυχία των περισσότερων ελληνικών ΑΕΙ, ΤΕΙ που εξασφάλιζαν μια θέση στην κρατική ή την αυτοδιοικητική γραφειοκρατία μέχρι μαζικά προγράμματα υποτιθέμενης επαγγελματικής εκπαίδευσης που κατέληγαν στην επιδότηση της κομματικής πελατείας.
Η κυβέρνηση Καραμανλή δεν μπόρεσε να αντιδράσει έγκαιρα στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει το 2009 ένας χωρίς προηγούμενο οικονομικός και κοινωνικός κατήφορος. Η δέσμευση της Ελλάδας σε ένα εξαιρετικά προβληματικό μνημόνιο και η επιλεκτική εφαρμογή του από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ οδήγησαν σε ακραίες οικονομικές και κοινωνικές καταστάσεις.
Αρκεί να αναφέρουμε ότι η Ελλάδα έχει πλέον το ρεκόρ ανεργίας για τους νέους κάτω των 25 ετών στην Ε.Ε., με 53%. Εξαιρετικά ανησυχητική είναι η αύξηση της ανεργίας και σε άλλες δυναμικές ηλικιακές κατηγορίες. Η ανεργία μεταξύ των νέων 25-34 ετών ήταν 14,8% το 2010 και έχει ήδη διπλασιαστεί, στο 29,1%. Όσο για την ηλικιακή κατηγορία 35-44 ετών, αντιμετώπιζε ένα ποσοστό ανεργίας 9,4% το 2010, το οποίο έχει σχεδόν διπλασιαστεί, στο 17,6%.
Αλλά και οι «τυχεροί» που έχουν θέση εργασίας δύσκολα τα βγάζουν πέρα. Στη διάρκεια της τελευταίας διετίας επήλθε η λεγόμενη ελαστικοποίηση της εργασίας, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι νέοι να έχουν μερική και κατά κανόνα ανασφάλιστη απασχόληση. Εάν στα παραπάνω προσθέσουμε τη μεγάλη πτώση των μισθών που παρατηρείται στον ιδιωτικό τομέα και το γεγονός ότι εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι δεν πληρώνονται κανονικά από τις επιχειρήσεις στις οποίες απασχολούνται λόγω οικονομικής αδυναμίας της εργοδοσίας, αντιλαμβανόμαστε τι οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον διαμορφώθηκε την περίοδο 2008-2012 για τους συμπολίτες μας που ανήκουν στις πιο δυναμικές ηλικίες. Αντί να προσφέρονται ευκαιρίες στους νέους, τους φορτώνονται οικονομικά και κοινωνικά βάρη τα οποία είναι πρακτικά αδύνατο να σηκώσουν.
Πολιτική διακρίσεων
Η επιδείνωση της κατάστασης συνδυάζεται και με τη μετατόπιση υποχρεώσεων από τη λεγόμενη «γενιά του Πολυτεχνείου», που έχει τη βασική ευθύνη για το κατάντημα της χώρας, στους νεότερους, οι οποίοι δεν έχουν ακόμη εξελιχθεί επαγγελματικά.
Έχουν ψηφιστεί ένα σωρό νόμοι που περιορίζουν τις ελάχιστες αμοιβές για τους νέους κάτω των 25 ετών ακόμη και σε σχέση με τις μειωμένες ελάχιστες αμοιβές της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης και ψαλιδίζουν τα οικονομικά και ασφαλιστικά δικαιώματα των νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας σε σχέση με αυτούς που έχουν «ώριμα» δικαιώματα. Με δυο λόγια, έχει κηρυχθεί ένας πόλεμος γενεών, με τη «γενιά του Πολυτεχνείου», η οποία κυριαρχεί στο ΠΑΣΟΚ και στη ΝΔ, να στέλνει το λογαριασμό της δικής της αποτυχίας στους νεότερους συμπολίτες μας.
Η επιδείνωση ήταν απότομη σε σχέση με το «βόλεμα» που ίσχυε μέχρι το 2008 και η ενοχοποίηση των νέων, οι οποίοι δεν είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση των εξελίξεων, ιδιοτελής και προγραμματισμένη.
Πολιτικός σεισμός
Έχουμε επιχειρηματολογήσει κατ’ επανάληψη υπέρ μιας πολιτικής που θα εξασφαλίζει μεγαλύτερες ευκαιρίες στους νέους, φορτώνοντας στην ανάγκη μεγαλύτερα οικονομικά και κοινωνικά βάρη στους μεγαλύτερους, οι οποίοι συνέβαλαν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στη δημιουργία των προϋποθέσεων για την εκδήλωση της σημερινής κρίσης.
Οι ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, δέσμιες των μηχανισμών που δημιούργησαν σε βάθος χρόνου και των προτεραιοτήτων της παραδοσιακής εκλογικής πελατείας τους, συνήθως επιχειρηματολογούν υπέρ της πολιτικής του μνημονίου «για να μη χαθούν οι συντάξεις», «για να μην καταρρεύσει το Δημόσιο λόγω έλλειψης χρηματοδότησης», «για να εκσυγχρονιστεί ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας». Όλα αυτά είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα, δεν αφορούν όμως τους αποκλεισμένους τού υπό κατάρρευση συστήματος, οι οποίοι ανήκουν στις πιο δυναμικές ηλικιακές κατηγορίες.
Δύο εξαιρετικά ενδιαφέρουσες αναλύσεις (του Γιάννη Μαυρή, που δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» την Κυριακή 13 Μαΐου, και του Δημήτρη Μαύρου, που δημοσιεύτηκε την ίδια μέρα στην εφημερίδα «Real News») παρουσιάζουν τα ποσοτικά χαρακτηριστικά της πολιτικής εκδίκησης των νέων σε βάρος του δικομματισμού.
Σύμφωνα με την έρευνα του κ. Μαυρή (εταιρεία Public Issue), πρώτο κόμμα στην ηλικιακή κατηγορία 18-24 ετών ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ με 20% των ψήφων, ακολουθούμενος στη δεύτερη θέση από τη Χρυσή Αυγή με 14% των ψήφων και στην τρίτη θέση από τους Ανεξάρτητους Έλληνες και το ΚΚΕ, που εμφανίζουν σε αυτή την ηλικιακή κατηγορία εκλογικό ποσοστό της τάξης του 11%. Ακολουθεί το ΠΑΣΟΚ με 8% και η ΝΔ με μόλις 7%. Ανάλογα είναι τα ευρήματα της έρευνας του κ. Μαύρου (MRB Hellas), που εμφανίζει στην ίδια ηλικιακή κατηγορία πρώτο τον ΣΥΡΙΖΑ με 17,5%, τους Ανεξάρτητους Έλληνες με 12% και τη Χρυσή Αυγή με 11,6%. Η βασική διαφορά είναι ότι η έρευνα του κ. Μαύρου δίνει ένα αξιοπρεπές ποσοστό (14,1%) στη ΝΔ, ενώ το ΠΑΣΟΚ περιορίζεται στο 7,5%.
Στην ηλικιακή κατηγορία 25-34 ετών πρώτο κόμμα, σύμφωνα με την έρευνα του κ. Μαυρή, έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ με 16%, ακολουθούμενος από τους Ανεξάρτητους Έλληνες, που καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση με 13%, και τη Χρυσή Αυγή, που έρχεται τρίτη με 12%. Στην τέταρτη θέση το ΚΚΕ με 12%, στην πέμπτη η ΝΔ με 8%, ενώ την έκτη μοιράζεται το ΠΑΣΟΚ με τους Οικολόγους Πράσινους και ποσοστό 6% για τη συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία. Ανάλογα είναι τα ευρήματα της έρευνας του κ. Μαύρου, με την ίδια βασική εξαίρεση τα ποσοστά της ΝΔ. Στις ηλικίες 25-34 ο κ. Μαύρος ανεβάζει το ποσοστό της ΝΔ στο 12,1% από το 8% της άλλης έρευνας. Τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ, πάντως, κινούνται στα ίδια εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα και στις δύο έρευνες.
Στις ηλικίες 35-44 ετών πρώτο κόμμα, με βάση την έρευνα του κ. Μαυρή, έρχεται πάλι ο ΣΥΡΙΖΑ με ποσοστό 20%, ακολουθούμενος από τους Ανεξάρτητους Έλληνες, που επιτυγχάνουν ποσοστό 14%, ενώ την τρίτη θέση μοιράζονται η Χρυσή Αυγή και η ΝΔ με ποσοστό 11%. Στην τέταρτη θέση το ΚΚΕ με 9%, στην πέμπτη η Δημοκρατική Αριστερά με 7%, ενώ το ΠΑΣΟΚ μοιράζεται την έκτη θέση με τους Οικολόγους Πράσινους με ποσοστό 5%. Η έρευνα του κ. Μαύρου δίνει κι αυτή την πρώτη θέση, στη συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία, στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά εμφανίζει στη δεύτερη τη ΝΔ με ποσοστό 13,6% έναντι 13,2% των Ανεξάρτητων Ελλήνων.
Από τα αποτελέσματα των δύο δημοσκοπήσεων που αναφέραμε προκύπτει ότι οι ψηφοφόροι 18-45 ετών επιβράβευσαν τα αντιμνημονιακά κόμματα ΣΥΡΙΖΑ, Ανεξάρτητοι Έλληνες, Χρυσή Αυγή και ΚΚΕ. Οι δύο έρευνες δείχνουν το ΠΑΣΟΚ σε εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά στις πιο δυναμικές ηλικίες και διαφέρουν μόνο ως προς την κατάσταση της ΝΔ, με την έρευνα του κ. Μαυρή να την εμφανίζει εκλογικά εξουθενωμένη και την έρευνα του κ. Μαύρου να της δίνει αξιοπρεπή ποσοστά στις ηλικιακές κατηγορίες 18-44.
Οι νέοι, που είναι οι αποκλεισμένοι του υπό κατάρρευση συστήματος, προσδιόρισαν την εκλογική τους συμπεριφορά με βάση την αντίθεσή τους στο μνημόνιο. Με βάση την ανάλυση των αποτελεσμάτων πέντε διαφορετικών ερευνών της κοινής γνώμης, 83,2% των ψηφοφόρων που προτίμησαν τους Ανεξάρτητους Έλληνες συνέδεσαν την ψήφο τους με την αντίθεση στο μνημόνιο, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 83% για τον ΣΥΡΙΖΑ, 77,1% για τη Χρυσή Αυγή, 72,1% για τη Δημοκρατική Αριστερά και 69,4% για το ΚΚΕ. Έχει δημιουργηθεί μία εκρηκτική αντιμνημονιακή δυναμική μεταξύ των ψηφοφόρων που ανήκουν στις ηλικιακές κατηγορίες 18-24, 25-34 και 35-44 η οποία θα πρέπει να ελεγχθεί για να μπορούν να ελπίζουν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ σε εκλογική ανάκαμψη.
citypress.gr
