Από το Νταβός στην επιχείρηση «Μπαρμπαρός»

«Είναι πολύ επικίνδυνο για μια χώρα όταν αρχίζει να πιστεύει την ίδια της την προπαγάνδα».
Η φράση αυτή ίσως να ερμηνεύει κατά το ήμισυ την επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας και την ακραία ρητορική της έναντι του Ισραήλ, που είναι απλώς το πιο πρόσφατο επεισόδιο σ' ένα σίριαλ που άρχισε πριν από δύο χρόνια στο Νταβός, συμφωνούν πολλοί αναλυτές. Ομως πίσω από μια άλλη φράση, του ηγέτη της τουρκικής αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ότι «κάθε εβδομάδα η Τουρκία βρίσκεται σε πόλεμο και με μια διαφορετική χώρα», μάλλον κρύβεται η άλλη μισή αλήθεια.

Κι αυτό γιατί η Τουρκία δεν έχει κρύψει ότι διεκδικεί περιφερειακό ρόλο και ηγετική θέση στον μουσουλμανικό κόσμο και το αίτημά της αυτό γίνεται τώρα πιο επιτακτικό λόγω της ρευστής κατάστασης που διαμόρφωσε η Αραβική Ανοιξη. Είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τον Ταγίπ Ερντογάν να καλύψει το κενό ηγεσίας που υπάρχει στον μουσουλμανικό κόσμο. Μόνο που η φιλοδοξία αυτή κινδυνεύει να τη φέρει σε σύγκρουση όχι μόνο με τη Δύση, αλλά και με τον αραβικό κόσμο.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η μεγάλη μερίδα της αρθρογραφίας του τουρκικού Τύπου δεν είδε με καλό μάτι την ακρότητα της ρητορικής Ερντογάν έναντι του Ισραήλ τις τελευταίες μέρες, καθώς θεωρεί ότι η τακτική αυτή μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμα επικοινωνιακά και πολιτικά οφέλη για τον κ. Ερντογάν, αλλά μπορεί να αποβεί καταστροφική για την Τουρκία μακροπρόθεσμα.

Οι συνεχιζόμενες απειλές της Τουρκίας ότι θα βγάλει τα πολεμικά της πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο, όμως, δεν δοκιμάζουν μόνο την αξιοπιστία της Τουρκίας ως συμμάχου του ΝΑΤΟ και υποψηφίου μέλους της ΕΕ - δεν μπορείς να διεκδικείς ένταξη στην ΕΕ και να απειλείς μια χώρα που είναι ήδη μέλος της, την Κύπρο - αλλά και την αξιοπιστία της στον αραβικό κόσμο, αφού από μια ήπια, δημοκρατική δύναμη, η Τουρκία φαίνεται να επιλέγει τώρα το πρόσωπο μιας δύναμης που είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει στρατιωτική ισχύ προκειμένου να προωθήσει τα συμφέροντά της σε μια περιοχή που μετασχηματίζεται. Ομως η στρατηγική αυτή, πέραν των κινδύνων που ενέχει, συμφωνούν πολλοί αναλυτές, κινδυνεύει να ξυπνήσει τα αντιοθωμανικά ανακλαστικά του αραβικού κόσμου. Η Τουρκία μέχρι σήμερα έπαιξε τα χαρτιά της καλά, επιχειρώντας να έχει καλές σχέσεις με όλες τις χώρες της περιοχής. Τώρα κινδυνεύει να μείνει μόνο με εχθρούς.

Οι αναλύσεις των ημερών καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι Αραβες μπορεί να βολεύονται με μια Τουρκία που ορθώνει το ανάστημά της απέναντι στο Ισραήλ, αλλά δεν θέλουν μια Τουρκία ηγεμόνα της περιοχής. Την ίδια ώρα, οι γνωρίζοντες τα εσωτερικά της Τουρκίας βλέπουν πίσω από την ακραία ρητορική του Ερντογάν την προσπάθειά του να ενισχύσει το προφίλ του ενισχύοντας το αντιισραηλινό αίσθημα στο εσωτερικό, ενόψει και της μητέρας των μαχών που θα δώσει για την αλλαγή του Συντάγματος. Αλλωστε, η σύγκρουση με το Ισραήλ αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη και, κυρίως, κρύβει κάτω από το χαλί το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η τουρκική κυβέρνηση μετά την επανεκλογή της και είναι το Κουρδικό.

Παρότι φαίνεται απίθανο η Τουρκία, ως μέλος του ΝΑΤΟ, να εμπλακεί σε ένα επεισόδιο που θα τη φέρει σε σύγκρουση με όλους τους συμμάχους της και που θα φέρει σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση Ομπάμα, οι επανειλημμένες δηλώσεις για αυξημένη παρουσία του στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο δημιουργούν τις εκρηκτικές συνθήκες για έναν νέο στολίσκο προς τη Γάζα, τον ναυτικό αποκλεισμό της οποίας από το Ισραήλ ο ΟΗΕ έχει κρίνει νόμιμο.

Σε κάθε περίπτωση, διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι είναι φανερή η προσπάθεια της Αγκυρας τις τελευταίες μέρες να συνδέσει τη ρήξη στις σχέσεις της με το Ισραήλ με το σχέδιο της Κυπριακής Δημοκρατίας για εξορύξεις στην ΑΟΖ της την 1η Οκτωβρίου, για την οποία η Αγκυρα έχει εκφράσει απειλές τόσο μέσω του υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, όσο και μέσω του υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Εγκεμέν Μπαγίς και άλλων τούρκων αξιωματούχων. Κι αυτό προκειμένου να σύρει την Αθήνα και τη Λευκωσία σ' ένα παιχνίδι έντασης που βολεύει την ίδια.

Από την πλευρά τους, οι Ισραηλινοί, σύμφωνα με πληροφορίες, θεωρούν ότι το πάγωμα των σχέσεων με την Τουρκία αυτή τη φορά δεν θα έχει προσωρινό χαρακτήρα, ενώ ιδιαίτερη ανησυχία επικρατεί στο Τελ Αβίβ για τις δηλώσεις της Αγκυρας ότι θα διπλασιάσει την παρουσία των πολεμικών της πλοίων στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και για το γεγονός ότι τις τελευταίες μέρες εμφανίζεται ως ο φρουρός της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην περιοχή. Κι αυτό διότι στο Ισραήλ - και όχι μόνο - εκτιμούν ότι η Τουρκία παίζει επικίνδυνα παιχνίδια με τη Συρία, το Ιράν, αλλά και με τη Χαμάς. Η συμπεριφορά της Τουρκίας επιβαρύνει το κλίμα σε μια περίοδο που οι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι η αραβική άνοιξη σηματοδοτεί μια δύσκολη συνέχεια, η οποία θα χαρακτηριστεί από την άνοδο του ριζοσπαστικού Ισλάμ.

Σημειώνεται ότι ήδη οι Ισραηλινοί επιτηρούν την περιοχή με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Ταυτόχρονα, εμφανίζονται αποφασισμένοι να εμβαθύνουν τη συνεργασία σε όλους τους τομείς με την Ελλάδα και την Κύπρο, επιχειρώντας να ισορροπήσουν το στρατηγικό κενό - αμυντικό και ασφαλείας - που έχει δημιουργήσει η κρίση με την Τουρκία. Παρότι η Αθήνα δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι η στρατηγική της σχέση με το Ισραήλ δεν ετεροπροσδιορίζεται από τη σχέση με την Τουρκία, η ρήξη στις σχέσεις του δεύτερου με την Αγκυρα, καθώς και οι απειλές έναντι της Κύπρου, απειλούν να την εμπλέξουν σε ένα διπλωματικό «τσουνάμι».

Δεν είναι τυχαίο ότι, παρά την ανησυχία τους, τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία αντέδρασαν ψύχραιμα και δεν ανέβασαν τους τόνους, επιχειρώντας να μη ρίξουν λάδι στη φωτιά. Μόνο ο Θόδωρος Πάγκαλος ανέβασε χθες τους τόνους στη Βουλή και απηύθυνε προειδοποίηση προς την Τουρκία ότι οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της Κύπρου αποτελεί αυτονόητα και πολεμική ενέργεια εναντίον της Ελλάδας.

πηγή: Τα Νέα