Γράφει ο Μιχάλης Τρεμόπουλος
Αξιότιμε κ. πρωθυπουργέ
Κατανοούμε πολύ καλά τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται η χώρα καθώς και την ανάγκη να υπάρξει μια ευρύτερα αποδεκτή πολιτική, η οποία θα προσφέρει πραγματικές διεξόδους.
Γνωρίζουν, επίσης, οι πολίτες ότι οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουμε όραμα, αξίες αλλά και εναλλακτικές προτάσεις, καθώς επίσης και θεσμική εκπροσώπηση στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Αυτά είχατε προφανώς υπόψη σας όταν μετά τις εθνικές εκλογές του 2009 προτείνατε σε στέλεχός μας να αναλάβει υπουργική θέση στην κυβέρνησή σας.
Με το δεδομένο αυτό, δε γίνεται αποδεκτή από τους πολίτες αλλά και από πολιτικές δυνάμεις που έχετε καλέσει για να ακούσετε τη γνώμη τους, η επιλογή σας να μην προσκαλέσετε και πάλι τους Οικολόγους Πράσινους. Ας κρίνουν, λοιπόν, οι ίδιοι οι πολίτες αν υπάρχουν χρήσιμα στοιχεία στις προτάσεις μας.
1. Για μας, η κρίση είναι συνολική:
(α) Κρίση οικονομική, ως κατάρρευση ενός οικονομικού μοντέλου που είχε από την αρχή ημερομηνία λήξης, εν γνώσει μάλιστα των πρωτεργατών του.
(β) Κρίση κοινωνική, ως κατάρρευση της κοινωνικής συνοχής, αλλά και ως υποβάθμιση των συλλογικών αγαθών, ως έλλειμμα εμπιστοσύνης και συνεργασίας ανάμεσα σε μας τους πολίτες.
(γ) Κρίση περιβαλλοντική, που ειδικά σε καιρούς λιτότητας μας κάνει δύο φορές φτωχότερους.
2. Θεωρούμε προφανές ότι χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε και τις τρεις αυτές κρίσεις, ταυτόχρονα. Επενδύοντας σε μεγάλη έκταση στη δημιουργία πράσινων «υποδομών βιωσιμότητας»:
• δημιουργούμε μαζικά νέες πράσινες θέσεις εργασίας,
• τονώνουμε την οικονομία και
• παράλληλα τη στρέφουμε σε κατευθύνσεις φιλικότερες προς το περιβάλλον.
3. Σήμερα στην Ελλάδα, έχουμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε δύο βασικούς δρόμους:
1. Είτε με τις συνταγές που έχει ήδη εφαρμόσει το Δ.Ν.Τ. σε δεκάδες χώρες, και υπερθεματίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΚΤ, με βίαιη ύφεση και στύψιμο της οικονομίας, με θύματα τη μεσαία τάξη και τους ασθενέστερους, η συνταγή που ακολουθεί και το Μνημόνιο: οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουμε συνοψίσει την αντίθεσή μας σ’ αυτό με τρεις φράσεις: υπέρμετρο τίμημα, με άδικη κατανομή και αμφίβολη διέξοδο.
2. Είτε με συγκροτημένη παρέμβαση κατά της ύφεσης, επενδύοντας σε μια συνολική βιώσιμη διέξοδο, μια ταυτόχρονη απάντηση και για τις τρεις όψεις της κρίσης: την οικονομική, την κοινωνική και την περιβαλλοντική.
Προτείνουμε λοιπόν, επένδυση στη βιωσιμότητα, στις πράσινες θέσεις εργασίας, μέσα από τέσσερις βασικούς άξονες προτεραιότητας:
Άξονας 1ος: Βιώσιμη αναζωογόνηση της υπαίθρου.
Ιδιαίτερα στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, που αποτελούν τα 2/3 της χώρας μας και σήμερα είναι σχεδόν πλήρως εγκαταλειμμένες. Βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, συνδυασμένη με ήπιο τουρισμό και μικρής κλίμακας μεταποίηση, μπορούν να δώσουν ξανά ζωή στα χωριά μας.
Άξονας 2ος: Απεξάρτηση από το πετρέλαιο και το λιγνίτη.
Εισαγωγές ενέργειας (κυρίως πετρελαίου) και όπλων, αντιπροσωπεύουν μαζί πάνω από 80% του ελλείμματος στο εμπορικό μας ισοζύγιο, ένα οικονομικό μέγεθος εξίσου κρίσιμο με το δημόσιο έλλειμμα. Η εξοικονόμηση ενέργειας και η ορθολογική χρήση της, οφείλουν να αποτελούν προτεραιότητα. Στην ανανεώσιμη ενέργεια υποστηρίζουμε το μοντέλο της Γερμανίας και της Δανίας που, παράλληλα με τις εταιρίες, δίνει κεντρική θέση σε παραγωγή από τα νοικοκυριά, σε συνεταιρισμούς λαϊκής βάσης, σε δημοτικές επιχειρήσεις, σε θεσμούς δηλαδή που συνδέονται άμεσα με κάθε τοπική κοινωνία.
Άξονας 3ος: Αναβάθμιση των συλλογικών αγαθών
Με στόχο να αντισταθμίσουν ένα μέρος από τη χαμένη μας αγοραστική δύναμη. Θέλουμε νέα πρότυπα ευημερίας, στηριγμένα κυρίως στην ποιότητα ζωής, ως δικαίωμα για όλους. Ας επενδύσουμε στη βελτίωση της δημόσιας συγκοινωνίας με σοβαρή μείωση των κομίστρων, την αναβάθμιση των δημόσιων χώρων, την επιστροφή της φύσης στην πόλη, τις κοντινές καθαρές παραλίες.
Άξονας 4ος: Ενίσχυση καινοτομίας και έρευνας
Διαμόρφωση πολιτικής για ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης στην Ελλάδα με άξονα την καινοτομία και σύνδεση με την έρευνα (πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα) ειδικά σε νέους «πράσινους» τομείς.
4. Ο Μηχανισμός Στήριξης είναι σίγουρα η επιλογή που ΔΕΝ μπορούμε να υιοθετήσουμε. Προκειμένου να καλύψει ελλείμματα που τελικά διογκώνονται και ανατροφοδοτούνται λόγω της ύφεσης που ο ίδιος δημιουργεί, μεταφέρει στην Ευρώπη την κλασσική λογική του ΔΝΤ, στραγγαλίζοντας τις οικονομίες και ιδιαίτερα τα πιο αδύνατα εισοδήματα. Νέο στοιχείο είναι εδώ ο υπερβάλλων ζήλος της Κομισιόν, που φθάνει να δημιουργήσει μέχρι και γκρίζες ζώνες στην ευρωπαϊκή νομιμότητα.
Στις συνταγές αυτές ο φαύλος κύκλος των περικοπών και της ύφεσης κλείνει τελικά με τον περίφημο «εξαγωγικό προσανατολισμό» της οικονομίας που επικεντρώνεται κατά κανόνα σε λεηλασία φυσικών πόρων. Ήδη προβάλλονται ως ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας οι εξορύξεις (βλ. Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική), οι νέοι οικισμοί τουριστικής κατοικίας, οι all inclusive θηριώδεις τουριστικές μονάδες με δεκάδες χιλιάδες στρέμματα γης και με υδροβόρα γήπεδα γκολφ σε άνυδρα μέρη.
Από τις πολιτικές αυτές, το περιβάλλον είναι ο μεγάλος χαμένος: με στοιχειωδώς πλήρη δρομολόγια λειτουργεί πλέον μόνο το 1/3 του σιδηροδρομικού δικτύου, το fast track προσαρμόζει την περιβαλλοντική νομοθεσία στα μέτρα κάθε επίδοξου επενδυτή, οι αστικές συγκοινωνίες υποβαθμίζονται, οι εφεδρείες γης για πράσινο στις πόλεις θυσιάζονται για το χρέος.
5. Μια εναλλακτική πρόταση αντιμετώπισης του χρέους περιλαμβάνει:
(α) μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης (ως μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος) και εξορθολογισμού του δημόσιου τομέα, βασισμένα όμως σε άλλες προτεραιότητες: σοβαρές περικοπές στις αμυντικές δαπάνες, φορολόγηση της Εκκλησίας, δίκαιη φορολόγηση των υψηλών εισοδημάτων και περιουσιών και μείωση της φοροδιαφυγής, επανεξέταση όλων των φοροαπαλλαγών από μηδενική βάση, περικοπές κατά προτεραιότητα στους προκλητικά υψηλούς μισθούς και συντάξεις.
(β) αναδρομικό σάρωμα των χιλιάδων γκρίζων περιουσιών που δημιουργήθηκαν με φοροδιαφυγή και διαφθορά και αντιμετώπιση της εκτεταμένης παραοικονομίας.
(γ) Λογιστικό Έλεγχο του Χρέους, ώστε να ξέρουμε τι πληρώνουμε, πώς φθάσαμε στο σημείο αυτό και σε τι έκταση υπάρχουν παράνομα ή απεχθή χρέη. Αφού οι Έλληνες καλούμαστε να πληρώσουμε, και δεν υπάρχουν εδώ που οδηγηθήκαμε μαγικές και ανώδυνες λύσεις, τουλάχιστον πρέπει να είναι απολύτως διαφανές και δημόσια γνωστό τι χρωστάμε και τι πληρώνουμε σε ποιούς, τι μέρος του κεφαλαίου έχει ήδη πληρωθεί και τι αφορά τόκους και με ποιές διαδικασίες συνάφθηκαν τα δάνεια και εκδόθηκαν τα ομόλογα. Είναι πρωτίστως θέμα δημοκρατίας.
(δ) Διαπραγμάτευση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για αλλαγές πολιτικής σε θέματα όπως το «σκληρό ευρώ», ο ρόλος και η αποστολή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η θέσπιση ευρωπαϊκού προϋπολογισμού με ουσιαστικούς πόρους, οικοδόμηση στοιχειωδώς φιλόδοξης περιφερειακής πολιτικής για μετά το 2013. Η έκβαση μιας τέτοιας διαπραγμάτευσης θα καθορίσει και την αναγκαία έκταση και τη μορφή της αναδιάρθρωσης του χρέους, στο βαθμό που αυτό δεν είναι βιώσιμο.
(ε) Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συμφωνημένες εγγυήσεις δανεισμού, όπως τα ευρωομόλογα, αλλά και μαζικές εισροές πόρων για τα προγράμματα πράσινης στροφής της οικονομίας, εισροές που είναι απαραίτητες όχι μόνο για το περιβάλλον αλλά και για την αντιστάθμιση του κινδύνου μιας βαθιάς ύφεσης.
Τα ευρωομόλογα ήταν και η μεγάλη χαμένη ευκαιρία, την περασμένη άνοιξη. Τα ψήφισε ως πρόταση το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο πριν ένα χρόνο, στα πλαίσια της έκθεσης Γκήγκολντ για το ευρώ και την ευρωζώνη, την ίδια μέρα που ανακοινωνόταν η σύσταση του Μηχανισμού Στήριξης «για περίπτωση ανάγκης». Ενδεικτικό πάντως για την αξιοπιστία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, είναι ότι η απόφαση για το Μηχανισμό Στήριξης δήλωνε επίσημα ότι τα ΠΡΙΝ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ μέτρα ήταν «επαρκή για το 2010».
Μια άλλη αρχιτεκτονική για τα δημόσια οικονομικά της ευρωζώνης, στηριγμένη στη συνεργασία και την αλληλεγγύη, είναι απολύτως απαραίτητη για να μπορέσει να στηριχθεί το ευρώ. Αντί για το υπό υιοθέτηση Σύμφωνο για το Ευρώ, που θα πρέπει να τεθεί στην κρίση των ίδιων των πολιτών της Ευρώπης, οι Πράσινοι καταθέτουν ολοκληρωμένη πρόταση για ένα Σύμφωνο Βιώσιμης Ευημερίας που θα παρουσιαστεί σύντομα και στην Ελλάδα.
6. Το Ενδιάμεσο Πρόγραμμα, με βάση όσα έχουν γίνει γνωστά, αποτελεί ενισχυμένη δόση των όσων έχουν ήδη θεσπιστεί με το Μηχανισμό Στήριξης.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι αδυνατούμε να συναινέσουμε σε ένα πακέτο που αποτελεί κατά βάση νέα επίθεση στην κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Όμως:
Θα τοποθετηθούμε αναλυτικά για τα μέτρα, μόλις δοθούν στη δημοσιότητα.
Θα καταθέσουμε δημόσια τις προτάσεις μας για τη δημοσιονομική εξυγίανση και τις απαραίτητες αλλαγές σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Θα συνεχίσουμε να είμαστε ανοικτοί στο διάλογο με κάθε ενδιαφερόμενο για μια βιώσιμη εναλλακτική έξοδο από την κρίση.
Με τιμή
Μιχάλης Τρεμόπουλος
Ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων
