Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Μια φορά είπαν κάτι σωστό οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης και αυτή ακριβώς ήταν η φορά που έπεσαν πάνω τους όλοι να τους φάνε.
Να τους φάνε, καμιά αντίρρηση, αλλά για τους σωστούς λόγους – διαβάστε εδώ και εδώ και εδώ).
Διότι όταν επιτίθεσαι σε κάποιον όταν λέει το σωστό, τότε είναι βέβαιο πως υπονομεύεις την ίδια σου την προσπάθεια, δίνεις στον αντίπαλο επιχειρήματα και, επομένως, όταν το σωστό επαληθεύεται (διότι αυτό συμβαίνει πάντα στο τέλος), ουσιαστικά έχεις βάλει τα χέρια και βγάλει τα μάτια σου μόνος σου.
Όσοι από την αρχή – πρώτα στις 11 Μαρτίου και μετά στις 25 Μαρτίου – υποστήριξαν πως η ΕΕ όχι μόνο έκανε μια τρύπα στο νερό με τις αποφάσεις της, αλλά και δεν δημιούργησε έναν αξιόπιστο μηχανισμό στήριξης, περίπου κατηγορήθηκαν ως… προδότες.
Η εντύπωση που πρέπει να δίνεται πάντα, είναι πως η Ευρώπη διοικείται αποκλειστικά και μόνο από αλάνθαστες και ανιδιοτελείς ιδιοφυίες – για την Ελλάδα δεν το συζητάμε, αυτός είναι ο κανόνας. Αλλά η πράξη – και τα αποτελέσματα και όσα συμβαίνουν στο ευρωπαϊκό οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον – αποδεικνύουν πως ούτε ιδιοφυίες είναι, ούτε αλάνθαστοι, ούτε ανυστερόβουλοι.
Ποια είναι η αλήθεια; Για την Ευρώπη γενικά αποφάσισαν να δημιουργήσουν έναν νέο μηχανισμό στήριξης, ένα νέο ενισχυμένο Ταμείο – το Σύμφωνο για το Ευρώ – που ουσιαστικά προσφέρει την δυνατότητα σε μια χώρα να χρεοκοπήσει.
Για την Ελλάδα, αποφάσισαν επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του χρέους και μείωση του επιτοκίου κατά μία μονάδα.
Όλα αυτά, για όσους δεν γνωρίζουν από οικονομία ακούγονται πολύ ωραία και ευοίωνα. Στην πράξη, όμως, ανοίγουν την πόρτα για χρεοκοπίες. Οπότε, όταν η ίδια η Ευρώπη αποδέχεται ότι υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο, είναι δυνατόν να μην υπάρξει ανασφάλεια και ανάλογες υποβαθμίσεις; Όλοι γνωρίζουν πως η οικονομία συνδέεται άμεσα με το ψυχολογικό κλίμα.
Και ποια είναι η πρώτη χώρα που κινδυνεύει με χρεοκοπία; Προφανώς η Ελλάδα. Δεν αναφέρεται, αλλά «φωτογραφίζεται». Πολύ περισσότερο που η επιμήκυνση θεωρείται βέβαιο ότι θα κρατήσει την χώρα μας εκτός αγορών, οπότε (λένε οι οίκοι αξιολόγησης) θα καταφύγουμε στον ευρωπαϊκό μηχανισμό που (οι ίδιοι οίκοι) θεωρούν λάθος.
Το πρόβλημα είναι ότι οι φωστήρες – ευρωπαϊκοί και εγχώριοι – δεν θέλουν να παραδεχθούν πως οι αποφάσεις τους, για τις οποίες τόσο πολύ θριαμβολόγησαν, δεν αφορούν στην αποτροπή της χρεοκοπίας, αλλά στην βοήθεια που θα δοθεί μετά από αυτήν.
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο υπήρξε χθες τόσο έντονη αντίδραση εκ μέρους της Κομισιόν, που δουλειά της είναι να υπερασπίζεται τις αποφάσεις των αφεντικών της – «έχουμε τις δικές μας αξιολογήσεις» και «τα πράγματα πάνε καλά στην Ελλάδα».
Γνωρίζουν πως οι «δικές τους αξιολογήσεις» δεν έχουν καμιά αξία, διότι οι τρεις αυτοί οίκοι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης έχουν το μονοπώλιο και η δική τους γνώμη μετράει. Έχετε ακούσει εσείς καμιά επίσημη αξιολόγηση – πιστοποίηση εκ μέρους της ΕΕ;
Αλλά και δικό της οίκο αξιολόγησης να φτιάξει η Ευρώπη, όπως ακούω τώρα να προτείνεται δεξιά-αριστερά, ποιος θα έχει το πάνω χέρι; Θα είναι δυνατόν οι τρεις υπάρχοντες να λένε τα μεν και ο ευρωπαϊκός τα δε και οι αγορές να ακούνε μόνο τον ευρωπαϊκό οίκο αξιολόγησης; Επιπλέον, με τις διάφορες ομάδες συμφερόντων (λόμπι) που δραστηριοποιούνται μέσα στην Κομισιόν και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και με τα σκάνδαλα διαφθοράς που ξεσπούν συνεχώς, είμαστε βέβαιοι πως ο ευρωπαϊκός οίκος αξιολόγησης θα είναι πραγματικά ανεξάρτητος;
Θα μπουν κανόνες διαφάνειας, θα απαντήσει η Κομισιόν. Ναι, ναι. Από καταβολής Ευρωπαϊκής Ένωσης, άλλη δουλειά δεν κάνουν από το να θέτουν κανόνες διαφάνειας. Οι οποίοι, ως γνωστόν, υπάρχουν για να καταστρατηγούνται!
Και κάτι ακόμη: Είναι δυνατόν η Ευρώπη να κλειστεί μέσα στα σύνορά της, να… αυτοαξιολογείται και αυτό να θεωρείται θέσφατο για τον υπόλοιπο κόσμο και για τις αγορές; Αδύνατον, σας το υπογράφω. Δεν γνωρίζει σύνορα η οικονομία, η Ευρώπη έχει διεθνείς οικονομικές σχέσεις (ειδικά μετά την κύρωση της Συνθήκης της Λισαβόνας).
Είναι παιδαριώδες να πιστεύει κανείς πως κατά την άσκηση των διεθνών οικονομικών της σχέσεων και υποχρεώσεων, η Ευρώπη θα κραδαίνει τις δικές της αξιολογήσεις και θα απαιτεί μόνον αυτές να λαμβάνονται υπ’ όψη, ενώ θα υπάρχουν άλλες, αντίθετες.
Προφανώς δεν είναι αυτή η λύση, λοιπόν. Προφανώς η λύση δεν είναι ούτε αυτή που ήδη βρήκαν οι Βρυξέλλες: Από τον προσεχή Ιούνιο τίθενται σε εφαρμογή συγκεκριμένοι κανόνες λειτουργίας αυτών των οίκων εντός των ευρωπαϊκών συνόρων – κάτι που χθες… ξέχασε ακόμη και ο εκπρόσωπος του Όλι Ρεν, υποσχόμενος και αυτός ότι η Ευρώπη ΘΑ νομοθετήσει, ενώ… ήδη έχει νομοθετήσει από τον περασμένο Δεκέμβριο και μένει η εφαρμογή και ο έλεγχος των εταιριών αξιολόγησης μέχρι το 2013.
Μόνο αυτό – το έχω ξαναγράψει – μόνο το γεγονός ότι ουδείς λαμβάνει υπ’ όψη τις ήδη υπάρχουσες ρυθμίσεις, αποδεικνύει ότι δεν σκοπεύουν να κάνουν ΤΙΠΟΤΑ. Διότι άντε να μην το γνωρίζουν οι Έλληνες βουλευτές, άντε να μην το γνωρίζει η ίδια η ελληνική κυβέρνηση, άντε να μην το γνωρίζουν οι ευρωβουλευτές που το… ψήφισαν, άντε να μην το γνωρίζουν τα ελληνικά κόμματα. Το να μην το γνωρίζει (ή να κάνει ότι δεν το γνωρίζει προκειμένου να δώσει μια βολική απάντηση) η ίδια η Κομισιόν, αυτό πάει πολύ.
Το πραγματικό ζήτημα, λοιπόν, είναι αν αρκούν οι πρωτοβουλίες της ΕΕ για να λυθεί το θέμα. Με δεδομένο ότι δεν μπορεί να κλείσει τα σύνορά της, λέγοντας «επ, εδώ αξιολογούμε εμείς», η ΕΕ όφειλε ήδη να έχει αναλάβει πρωτοβουλίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Ώστε να πετύχει κοινούς κανόνες που θα ισχύουν παντού στον κόσμο.
Χθες, μέσα στη σύγχυση, εμφανίστηκε και η έκθεση του ΔΝΤ που κατακεραυνώνει τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, κατηγορώντας τους ότι με τις υποβαθμίσεις τους ενισχύουν την αστάθεια στην Ευρώπη. Λες και την είχαν έτοιμη στο συρτάρι τους. Και προφανώς την είχαν, γιατί αυτά τα είχαν ξαναπεί – αν και είχαν λάβει μια χαρά υπ’ όψη τις αξιολογήσεις όταν επέβαλαν τα ληστρικά τους επιτόκια σε συνεργασία με τις Βρυξέλλες.
Και αναρωτιέται κανείς: Πόθεν αυτή η αντίδραση; Πόθεν οι λεονταρισμοί; Πόθεν η πρεμούρα να μας υποστηρίξουν; Μα είναι απλό: Το ΔΝΤ έπρεπε να υπερασπιστεί τις ευρωπαϊκές αποφάσεις της 11ης και της 25ης Μαρτίου. Διότι αυτές προβλέπουν πως, σε περίπτωση χρεοκοπίας μιας χώρας, το ΔΝΤ θα πάρει πρώτο πίσω τα λεφτά του!
Και οι οίκοι αξιολόγησης – στην Standard and Poor’s προστέθηκε χθες και ο Fitch – αυτόν ακριβώς τον κίνδυνο επικαλούνται στο αιτιολογικό των υποβαθμίσεών τους. Υποστηρίζουν, δηλαδή, πως με το διευρυμένο Ταμείο Στήριξης (ESM) και ενθαρρύνεται η χρεοκοπία και αυξάνουν οι κίνδυνοι για τους ιδιώτες τρίτους να χάσουν τα λεφτά τους, αφού θα προηγηθούν οι «μεγάλοι δανειστές» (ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ).
Είπαμε: Οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης ευθύνονται για πολλά, αξιολόγησαν με άριστα του κόσμου τα τοξικά, επιμένουν (ακόμη και χθες) να μην αλλάζουν την αξιολόγηση της σεισμόπληκτης και «πυρηνόπληκτης» Ιαπωνίας.
Αλλά με ανεδαφικές προτάσεις και επιθέσεις που οφείλονται αποκλειστικά και μόνο στην ανάγκη υπεράσπισης λανθασμένων ευρωπαϊκών επιλογών, το μόνο βέβαιο είναι ότι θα ζουν και θα βασιλεύουν για πολύ ακόμη.
Ως γνωστόν, το λιοντάρι είναι ο βασιλιάς των ζώων. Αλλά οι λεονταρισμοί αποτελούν την γελοιοποίησή του…
Σοφία Βούλτεψη
