Γράφει ο Ανδρέας Νεοφυτίδης
Ενώ, με κέντρο την κρίση στην Ευρωζώνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση - το σημαντικότερο σχέδιο της 2ης πενηνταετίας του 20ου αιώνα – αρχίζει να εμφανίζει σοβαρότατες ρωγμές που κανείς δεν τολμά να προβλέψει έως πού θα την οδηγήσουν, στον απέραντο χώρο της Ευρασίας φυτεύτηκαν την περασμένη εβδομάδα οι σπόροι για τη δημιουργία της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (ΕΟΕ) Οι Πρόεδροι της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντιεφ, της Λευκορωσίας Αλεξάντρ Λουκασένκο και του Καζακστάν Νουρσουλτάν Ναζαρμπάεφ υπέγραψαν την Παρασκευή 18 Νοεμβρίου στη Μόσχα τη συμφωνία για τη δημιουργία Κοινού Οικονομικού Χώρου (ΚΟΧ) ο οποίος και θα μετεξελιχθεί σε Ευρασιατική Οικονομική Ένωση (ΕΟΕ). Το σχέδιο αυτό της ευρασιατικής οικονομικής ολοκλήρωσης θα το επιβλέπει η Ευρασιατική Οικονομική Επιτροπή της οποίας θα προΐσταται ο Ρώσος Υπουργός Βιομηχανίας Βίκτωρ Χριστένκο, στο πρόσωπο του οποίου συμφώνησαν οι τρεις πρόεδροι.
Η συμφωνία αυτή καθορίζει τις προοπτικές ολοκλήρωσης Ρωσίας, Λευκορωσίας και Καζαχστάν και της δημιουργίας νέου οικονομικού και γεωπολιτικού κέντρου στον μετασοβιετικό χώρο. Από την 1η Ιανουαρίου του 2012 τίθεται σε ισχύ το πακέτο των διεθνών αυτών συμφωνιών για τη δημιουργία του Κοινού Οικονομικού Χώρου.
Ο κοινός οικονομικός χώρος, ως ένα από τα στάδια-κλειδιά της ολοκλήρωσης, δημιουργεί για τα κράτη-μέλη του εντελώς νέες δυνατότητες ελεύθερης διακίνησης αγαθών, κεφαλαίων και εργατικής δύναμης. Στο μέλλον οι χώρες σχεδιάζουν να εφαρμόζουν συντονισμένη νομισματική και μακροοικονομική πολιτική. Ουσιαστικά, μπορεί να γίνει λόγος για τη δημιουργία κοινής εσωτερικής αγοράς της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και του Καζαχστάν, η οποία, όπως υποστηρίζουν διεθνείς αναλυτές, θα είναι αξιόπιστα προστατευμένη από τις παγκόσμιες οικονομικές αναταραχές.
Ο Ρώσος Πρόεδρος Μεντβέντιεφ δήλωσε πως ο τελικός στόχος όλων των διαδικασιών ολοκλήρωσης είναι η καλύτερη λειτουργία των οικονομιών, προσθέτοντας πως η Ευρασιατική Οικονομική Επιτροπή θα είναι «ένα όργανο υπερ-εθνικό και ουδέτερο σε σχέση με τα κράτη που συναποτελούν τη συμμαχία.» Σύμφωνα με τον Βίκτωρ Χριστένκο, οι αρμοδιότητες της επιτροπής θα καλύπτουν πλέον των 17 τομέων δραστηριότητας.
Ο Χριστένκο προσθέτει πως για να λειτουργήσει η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση πρέπει να διαμορφωθεί σύντομα μια κοινή οικονομική πολιτική και στρατηγική, να ενοποιηθεί το νομικό περιβάλλον και οι τεχνικοί κανονισμοί και να επιλυθούν πολλά άλλα προβλήματα.
Ωστόσο, τονίζει ο ίδιος, πρέπει να αποφευχθεί κάθε βιαστική κίνηση προς τη δημιουργία νομισματικής ένωσης, έστω και αν είναι το ρούβλι το νόμισμα εκείνο που προφανώς θα μετατραπεί σε νόμισμα της περιοχής και αποθεματικό νόμισμα του κοινού οικονομικού χώρου.
«Είναι σημαντικό όπως δημιουργηθούν, εντός των τριών προσεχών ετών, οι συνθήκες που θα ευνοήσουν τη διαδικασία ολοκλήρωσης, υπό μορφή ελεύθερης διακίνησης εμπορευμάτων, υπηρεσιών, κεφαλαίων και εργατικού δυναμικού, χάρη σε μια συντονισμένη και διαφανή οικονομική, νομισματική και δημοσιονομική πολιτική,» δήλωσε ο Χριστένκο.
Αν επιτευχθεί αυτός ο στόχος μέχρι το 2015, δηλώνει ακόμη ο Χριστένκο, τότε η νομισματική ένωση «θα πάψει να είναι ένα αφηρημένο σχήμα και θα γίνει ένας πλήρως σηματοδοτημένος και θεσμοποιημένος οδικός χάρτης.»
Σε ό,τι αφορά τις αμφιβολίες και τους φόβους που εκδηλώνονται στη Δύση σχετικά με τη δημιουργία της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης, ο Χριστένκο απορρίπτει κάθε απόπειρα να κατηγορηθεί η Μόσχα ότι επιδιώκει την επανασύσταση της Σοβιετικής Ένωσης.
«Δεν μπορούμε να μπούμε δύο φορές στο ίδιο ποτάμι. Κανείς δεν σκέφτεται να ξαναζωντανέψει εκείνο που εξ ορισμού δεν μπορεί να υπάρξει. Ζούμε σ’ έναν κόσμο εντελώς διαφορετικό, οι οικονομίες των τριών χωρών μας είναι ανοιχτές και δεν έχουμε κανένα σκοπό να οχυρωθούμε μέσα στον προστατευτισμό.»
Ο Ρώσος Πρόεδρος δήλωσε στην κοινή συνέντευξη τύπου της Παρασκευής πως η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση μπορεί να αποφύγει τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωζώνη. Η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση, πρόσθεσε, «δεν είναι ένα αμάλγαμα διαφορετικών χωρών» αλλά αντιπροσωπεύει «τρεις χώρες οι οποίες μοιράστηκαν την ίδια ιστορία και το ίδιο παρελθόν.» Επιπλέον είναι χώρες με αναδυόμενες οικονομίες.
Με τα σημερινά παγκόσμια δεδομένα και σε ένα φόντο γκρίζο για τις παραδοσιακές οικονομίες της Δύσης, η δημιουργία νέου ευρασιατικού κέντρου δύναμης, το συνολικό ακαθάριστο εθνικό προϊόν του οποίου υπερβαίνει τα 2 τρις δολάρια, αποκτά ιδιαίτερη σημασία – πρώτα απ΄ όλα για τον πληθυσμό του, που ξεπερνά τα 170 εκατομμύρια.
Εκτός αυτού, όπως είπε ο Μεντβέντιεφ, μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της υπό δημιουργία Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης υπάρχει μία θεμελιώδης διαφορά: η Ρωσία, η Λευκορωσία και το Καζαχστάν συνενώνονται σαν χώρες με οικονομίες του ιδίου επιπέδου, ενώ η ΕΕ έχει περιλάβει στους κόλπους της τόσο δυνατές, όσο και αδύνατες οικονομίες.
