Αυτονόμηση Πανεπιστημίων και κατάργηση ασύλου εισηγείται η Διεθνής Συμβουλευτική Επιτροπή για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα, στην έκθεση που δημοσίευσε την Τρίτη (12/4) το απόγευμα το υπουργείο Παιδείας.
“Τα πανεπιστήμια πρέπει να είναι αυτόνομα όσον αφορά την διαχείριση των πόρων τους, την ευχέρεια επιλογής της ηγεσίας και της διοίκησής τους και την λήψη ακαδημαϊκών αποφάσεων που προωθούν τους στρατηγικούς τους στόχους.
Κάθε ίδρυμα πρέπει να είναι σε θέση να διαχειρισθεί και να υποστηρίξει τις επιλογές του και να εντοπίζει πρόσθετους πόρους οι οποίοι θα βοηθήσουν το ίδρυμα στην επίτευξη των στόχων του”, γράφει στην έκθεση της η Επιτροπή.
Ο έλεγχος μάλιστα των ιδρυμάτων θα πρέπει να γίνεται από ανεξάρτητο σώμα, το οποίο θα είναι υπεύθυνο για την ευημερία των πανεπιστημίων.
Επιπλέον, ο λογιστικός έλεγχος θα πρέπει να περνά από μια ανεξάρτητη αρχή, η οποία θα είναι υπεύθυνη “για την διαχείριση και την κατανομή της δημόσιας χρηματοδότησης στα ιδρύματα, για την αξιολόγηση του κόστους των υπηρεσιών, για την επεξεργασία κατάλληλων δεικτών και προδιαγραφών καθώς και την συλλογή όλων των απαραίτητων στοιχείων από τα ιδρύματα”.
Έμμεση πρόταση για κατάργηση του Πανεπιστημιακού ασύλου
Σε σημείο της έκθεσης, η επιτροπή αναφέρεται εμμέσως πλην σαφώς σε μια “κατ' ανάγκη” κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου, χωρίς όμως να την εντάσσει σαφώς στις αριθμημένες προτάσεις της για τις αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Ειδικότερα, υπάρχει μια παράγραφος όπου η κατάργηση του ασύλου αφήνεται να εννοηθεί:
“Οι πανεπιστημιακοί χώροι δεν είναι ασφαλείς. Ενώ το Σύνταγμα επιτρέπει στην πανεπιστημιακή ηγεσία να προστατεύει τους πανεπιστημιακούς χώρους από στοιχεία που επιδιώκουν την πολιτική αστάθεια, οι Πρυτάνεις έχουν δείξει απροθυμία να ασκήσουν τα δικαιώματα και να εκπληρώσουν τις ευθύνες τους και να πάρουν τις αποφάσεις που χρειάζονται προκειμένου να εξασφαλισθεί η ασφάλεια του διδακτικού και ευρύτερου προσωπικού και των σπουδαστών.
Ως αποτέλεσμα, η διοίκηση του πανεπιστημίου και το διδακτικό προσωπικό δεν έχουν αποδειχθεί καλοί επιμελητές των εγκαταστάσεων που τους εμπιστεύθηκε η κοινωνία.”
Αξιολόγηση των Καθηγητών
Το θέμα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών που διδάσκουν στα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα είναι ίσως αυτό που τονίζεται ιδιαίτερα στην έκθεση, καθώς “μόνο τότε θα μπορούν τα Ιδρύματα να προσφέρουν υψηλής ποιότητας παιδεία στους φοιτητές”.
Πιο συγκεκριμένα, αναφέρει:
“Είναι απαραίτητο τα πανεπιστήμια να λογοδοτούν για τις πράξεις τους. Θα πρέπει να έχουν την ευθύνη για την μέτρηση και την δημοσιοποίηση των ακαδημαϊκών τους επιδόσεων”.
Και συνεχίζει:
“Τα Πανεπιστήμια πρέπει να αποκτήσουν τεχνολογικά εργαλεία διαχείρισης πληροφοριών και να αναπτύξουν πολιτικές και διαδικασίες, που θα τους επιτρέψουν να μετρούν σε ετήσια βάση τις παραμέτρους των επιδόσεών τους και να αξιολογούν την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας τους.
Μερικά παραδείγματα: Καταγραφή του διδακτικού ερευνητικού προσωπικού σε τροχιά μονιμότητας ως άτομα και ως αντίστοιχα καθηγητών πλήρους απασχόλησης, των προσωρινών λεκτόρων ως άτομα και ως αντίστοιχα καθηγητών πλήρους απασχόλησης, των εγγεγραμμένων φοιτητών ανά έτος, των αποφοιτούντων (4 έτη, 6 έτη και 8 έτη), των δαπανών έρευνας, των δημοσιεύσεων, των παραπομπών κλπ.”
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί πως για την αξιολόγηση των καθηγητών προτείνεται και συμμετοχή εξωπανεπιστημιακών στη Σύγκλητο, οι οποίοι “χαίρουν σεβασμού για την επαγγελματική ή κοινωνική συνεισφορά τους και την ακεραιότητά τους.”
Τα διετή περιφερειακά κολέγια
Μια καινοτομία που εισάγει η Διεθνής Επιτροπή είναι η ίδρυση περιφερειακών κολεγίων – προφανώς ιδιωτικού δικαίου - τα οποία θα έχουν διάρκεια δύο ετών.
Τα κολέγια αυτά:
"Παρέχουν ένα στέρεο υπόβαθρο στους σπουδαστές που επιθυμούν να αποκτήσουν τεχνική εξειδίκευση και να εργαστούν σε επαγγέλματα που δεν απαιτούν εκπαίδευση ανωτάτου επιπέδου.
Παρέχουν εκπαίδευση σε σπουδαστές που, προς το παρόν, μέσω των εθνικών εξετάσεων αξιολόγησης (Πανελλαδικών Εξετάσεων), δεν έχουν πρόσβαση σε ένα ελληνικό δημόσιο ίδρυμα μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Επιτρέπουν στους μαθητές να λαμβάνουν μια στέρεη εκπαίδευση χωρίς να χρειάζεται να εγκαταλείψουν τις οικογενειακές εστίες τους και να μετακινηθούν σε άλλες κοινότητες, χιλιόμετρα μακριά από την πόλη τους και τις οικογένειές τους."
Οι φοιτητές και η ανύπαρκτη επαγγελματική αποκατάσταση
Ένα από τα πολλά πράγματα που έχει διαπιστώσει η Διεθνής Επιτροπή, είναι ότι η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών.
Περίπου 60.000 φοιτητές φοιτούν κάθε χρόνο στα Πανεπιστήμια, ενώ συνολικά περίπου 600.000 φοιτητές είναι εγγεγραμμένοι σε αυτά.
Από αυτούς μόλις οι 180.000 έχουν δικαίωμα διανομής πανεπιστημιακών συγγραμμάτων, πράγμα που σημαίνει ότι όλοι οι υπόλοιποι είναι απλώς “αιώνιοι φοιτητές”.
Την ίδια στιγμή, τα ποσοστά ανεργίας των πτυχιούχων, καθώς και οι περίοδοι ανεργίας μετά την αποφοίτηση, είναι απαράδεκτα υψηλά.
Οι προοπτικές τους για εύρεση εργασίας υποσκάπτονται από την οικονομική κατάσταση και την μειωμένη ικανότητά τους να ανταγωνιστούν πτυχιούχους άλλων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων.
